Sommige mensen hebben in hun schuurtje, tuinhuisje of op hun zolderkamertje een magische geldmachine staan. Deze mensen (die net als hun machines “miners” heten) valideren cryptocurrency-transacties. Dat doen ze door de rekenkracht van hun speciale mining-computers beschikbaar te stellen, en te betalen voor de enorme hoeveelheden stroom die dat kost. In ruil daarvoor ontvangen ze een bepaalde hoeveelheid crypto. Maar nu stroom steeds duurder wordt, de cryptokoersen gekelderd zijn en er steeds meer kritiek is op de klimaatimpact van minen, lijkt er een eind te komen aan hun gratis geldstroom. We gingen langs bij een miningbedrijf om te kijken hoe miners met deze tegenslagen omgaan.
In tegenstelling tot cryptobeleggers, die (mits de koers goed staat) te pas en te onpas over hun aanstaande rijkdommen blèren, hullen miners zich in een zweem van geheimzinnigheid. Vaak merk je er niets van dat je buren elke dag zonder te werken een bepaalde hoeveelheid geld uit de cyberspace toveren. Totdat ze bijvoorbeeld de volledige straat openbreken om extra stroomkabels te leggen, zoals iemand in Eindhoven deed. Veel mining-bedrijven lieten mijn mails onbeantwoord. De eigenaar van een mining-bedrijf dat de warmte die van hun miners afkomt gebruikt om tuinbouw-kassen te verwarmen, wilde me wel te woord staan, maar stemde uiteindelijk toch niet in met een interview. Want hoewel dit bedrijf relatief milieuvriendelijk bezig is, was hij toch bang voor het stigma van stroomverslinder, dat miners (op zich terecht) nog al eens krijgen in de media.
De miners tussen hun miners die ze speciaal voor ons uitgestald hebben.
Uiteindelijk lukt het dan toch om een afspraak te maken, met Miners Nederland, op voorwaarde dat de locatie waar ze hun loods met miningmachines hebben staan niet wordt onthuld. Want naast het gevaar dat iemand je je cryptowinsten misgunt vanwege klimaatbezwaren, is er ook nog de kans dat de cryptominers, die al snel tienduizend euro kosten, worden gestolen.
Miners Nederland wordt gerund door drie montere dertigers: Rob Nyari en Nick en zijn neef Jahso Quivooy. Nick en Rob kennen elkaar van hun werk in de financiële dienstverlening en hielden zich destijds onder andere bezig met het innen van facturen. Daarnaast belegden ze wat in crypto, waardoor ze ook het minen op het spoor kwamen.
"Toen Rob en ik vorig jaar onze eerste miner kochten waren we als twee kleine jongens zo enthousiast,” vertelt Nick. “Toen zei Rob: wat doet ie nou eigenlijk? Tja… geld verdienen." Ze besloten dat ze er wel handel in zagen, en haalden Jahso erbij om zelf miners te gaan bouwen. Jahso keek volgens Nick zo’n driehonderd youtubefilmpjes om dat te leren (al willen mensen uit de crypto-scene de getallen nog wel eens naar boven afronden). Een miner bestaat uit een reeks heel krachtige videokaarten, die normaal gesproken worden gebruikt voor computerspelletjes. “Je kunt er hele toffe games op draaien op de allerhoogste resolutie, echt heel cool." zegt Rob. “En wij bouwden regelmatig rigs [mining-machines, red.] met vier van die kaarten. Dat zet dingen wel in perspectief, hoeveel rekenkracht je eigenlijk pakt voor minen,” vult Nick aan.
“Onze jongste klant was 18. Die werkte bij de Albert Heijn, en had van het geld wat hij daar verdiende een miner gekocht van 10.000 euro,”
Na hun “hobbymatige” begin, kregen ze al snel veel aanvragen. Inmiddels hebben ze zo’n honderdvijftig miners verkocht, vooral zogenaamde GPU-miners, waarvan het krachtigste model, “Goku”, zo’n twaalfduizend euro kost. Die miners worden voornamelijk gebruikt om Ethereum te delven. Dat is na Bitcoin de grootste cryptocurrency. Het delven van Bitcoin kost drie keer zoveel stroom en is in Nederland überhaupt amper rendabel, maar met Ethereum was, toen de koers nog hoog was en het stroomtarief laag, een prima cryptozakcentje te verdienen.
Sommige van de miners hebben ingebouwde discoverlichting. Foto door Stan Heerkens.
De groep mensen die daar interesse in hebben is volgens Nick heel divers. “Meer dan tachtig procent van de mensen die naar ons toe komen hebben geen verstand van cryptominers. Ze weten: ik leg geld in en ik krijg geld. Het begon met kleine ondernemers, mensen met een lokaal eigen bedrijf, een autodealer bijvoorbeeld. Of mensen met winkels en webshops. Wat je vaak hoort is: ik heb energie over van zonnepanelen, en ik weet niet wat ik met die stroom moet. Ze hebben dan al wat crypto en schaffen een miner aan. Die staat dan vaak in een werkkamertje, op een kantoortje.” Rob: “Ja, dat is heel leuk.” Maar ook werkloze mensen die “een smak geld” hebben gekregen van de sociale dienst, pensionado’s en vakkenvullers investeren volgens Nick in hun eigen geldmachine. “Onze jongste klant was 18. Die werkte bij de Albert Heijn, en had van het geld wat hij daar verdiende een miner gekocht van 10.000 euro,” zegt Nick. “Zijn ouders moesten erbij zijn toen we die miner installeerden, want ze waren bang dat het teveel lawaai zou maken,” vult Rob aan, “Maar onze miners zijn heel stil.”
Eén van de belangrijkste overeenkomsten die alle klanten hebben is volgens Nick dat ze over “een stukje rebellie” beschikken. “Ze wantrouwen de overheid en hebben vertrouwen in crypto. Je merkt een heel kritische blik op wat er tijdens corona is gebeurd, vooral op economisch niveau. Ze vinden het absurd wat overheden de laatste tijd hebben gedaan met geld, dat bijdrukken.” Op hun website staat onder het kopje “waarom een miner” dan ook dat de banken de economie jaarlijks “met 1,5 procent drukken”. Rob vult aan: “En de meeste klanten houden van risico’s. Gecalculeerde risico’s, want minen is eigenlijk gewoon een rekensom. En dat maakt het ook zo leuk: je zit met heel interessante mensen aan tafel.”
Elke keer als de koers daalt krijg ik van dezelfde mensen het bericht: ‘ik kan hem zeker beter uitzetten hè?’ Maar dan zeg ik altijd: denk niet in euro’s, denk in crypto,”
Toch voeren Nick en Rob de laatste tijd ook minder leuke gesprekken, naarmate het getal dat uit die rekensom komt lager wordt. Ethereum is sinds de piek van eind vorig jaar bijna in waarde gehalveerd, met een ware crash in de afgelopen maand. De ruim 2 Ethereum die je per jaar met de Goku’s kan delven is nu nog maar zo’n 3000 euro waard, terwijl de levensduur ongeveer vijf jaar is.
De stroomtarieven blijven ondertussen maar doorstijgen, onder andere vanwege de oorlog in Oekraïne. Als je je mine-apparaat in de huidige situatie gewoon stug door laat loeien en het gemiddelde stroomtarief van zo’n 60 cent betaalt, maak je zo’n tweeduizend euro per jaar verlies (aanschafkosten niet meegerekend). Dan is de magische geldmachine opeens gewoon een grote computer die niets anders doet dan heel veel stroom verbruiken. Het is dan alleen nog rendabel als je inderdaad gratis stroom over hebt van je zonnepanelen, of weinig betaalt omdat je een vast energiecontract hebt.
Rob en Nick zetten ondanks de mindere omstandigheden hun machines niet uit, vertellen ze mij en ook de ongeruste klanten die ze aan de telefoon krijgen. “Sommige mensen zijn emotioneel. Elke keer als de koers daalt krijg ik van dezelfde mensen het bericht: ‘ik kan hem zeker beter uitzetten hè?’ Maar dan zeg ik altijd: denk niet in euro’s, denk in crypto,” vertelt Nick. “Je moet het zelf weten, maar wij minen gewoon door. Het is een bepaalde mindset, en als- ie landt, dan zeggen ze: ja, het is de koers maar, het komt wel goed.”
Medewerker Ynze Velzen sleutelt aan de miner. "Ik vertel op feestjes altijd dat ik in de mijnbouw zit," vertelt hij.
Voor mij lijkt die “mindset” toch vooral een gekke gedachtekronkel. Om inflatie te ontwijken stap je over op digitale munten, die binnen een maand een derde minder waard kunnen worden. Maar volgens Nick zal de koers stabieler worden als crypto nog meer mainstream wordt, en heel veel mensen munten als Ethereum kopen. Toch dreigt er naast de schommelende koers nóg een financiële strop voor mensen die tienduizenden euro’s in een mining-computer steken: Ethereum wil overstappen op een minder stroomvretende vorm van transacties valideren.
De rekensommen die de mining-computers moeten oplossen om een transactie te valideren en geld te verdienen zijn op dit moment expres heel moeilijk gemaakt, om schaarste te creëren. Wat goud is voor het financiële systeem, is stroomverbruik voor het cryptosysteem. Daar klinkt steeds luidere kritiek op. De Nederlandse Bank, Bill Gates en de financiële toezichthouder van Zweden pleitten allemaal voor een eind aan mining. Onlangs lag in de EU zelfs het plan op tafel om een verbod in te stellen, al werd dat uiteindelijk niet ingevoerd.
Een miner. Door Stan Heerkens.
Een verbod op minen (zoals dat er bijvoorbeeld in China en voormalige mining-hotspot Kosovo al is) betekent vanwege die nieuwe mine-methode niet per se een verbod op crypto. Die nieuwe manier heet “proof of stake”, en staat tegenover het huidige “proof of work”. Niet het “werk” oftewel stroomverbruik van de miners bepaalt wie cryptomuntjes mag delven: miners leggen een deel van hun cryptogeld in (hun “stake”) tijdens het valideren van een transactie, dat ze terugkrijgen als alles goed is verlopen. Deze vorm van valideren zou 99% minder stroom kosten en werd onlangs dan ook door milieu-organisaties als Greenpeace aanmoedigd als een oplossing voor het klimaatprobleem dat crypto nu is. Ethereum speelt al sinds 2017 met het idee om over te stappen op “proof of stake”, en de bezitters ervan hebben in 2021 massaal voor dat idee gestemd. En hoewel de overstap steeds wordt uitgesteld, zou het eind dit jaar dan eindelijk zo ver moeten zijn.
Nick ziet dat moment niet met angst en beven tegemoet. “Het heeft zijn voor- en zijn nadelen. Ik ben natuurlijk een voorstander van mining, daarin ben ik heel idealistisch. Met crypto bouw je met zijn allen een decentraal financieel systeem, waaraan iedereen een steentje bijdraagt en je samen zeggenschap hebt.” Zo omzeil je banken en overheden, die in het traditionele financiële systeem in de gaten houden of alles volgens de regels verloopt. Volgens Nick is de nieuwe manier van minen “elitair”, omdat die alleen toegankelijk is voor mensen met een flink cryptovermogen. “Je moet bijvoorbeeld 32 Ethereum inleggen (zo’n 64000 euro tegen de huidige lage koers) om in aanmerking te komen om eraan mee te doen, en je moet er ook een speciale “node computer” voor aanschaffen.” Zo ontstaat er toch weer een klasse van mensen met macht over het systeem, al mag nog wel iedereen die Ethereum heeft meestemmen met belangrijke beslissingen. “Maar bij minen kun je zelfs met een gewone videokaart in een laptop al bijdragen. Er zijn mensen die dat doen. Uit idealisme, want daarmee zul je niet veel geld verdienen.”
Een scherm waarop je je crypto binnen kunt zien stromen.
Dat het minen milieu-onvriendelijk is, valt volgens Rob bovendien wel mee. “Wij merken dat mensen die een miner kopen ‘m rechtstreeks onder zonnepanelen zetten,” benadrukt hij nog maar eens. “We zeggen intern ook wel: we zijn een CO2-neutraal financieel systeem aan het bouwen.” Volgens Nick kan minen zelfs de verkoop van zonnepanelen stimuleren. Het stroomnet kan de hoeveelheid zonne-energie nu al niet aan, en de mogelijkheid om door minen geld te verdienen met je reststroom zou het rendabel maken om te investeren in groene energie.
Als ik hier achteraf even kort over bel met netbeheerder Liander, zegt woordvoerder Franscé Verdeuzeldonk dat het aanbod van zonne-energie nu al regelmatig de vraag overstijgt. Daardoor schakelen de omvormers van zonnepanelen automatisch uit omdat het stroomnet zoveel energie tijdens een piek aan zon vooralsnog niet kan verwerken. “Een deel van de oplossing daarvoor ligt in het afstemmen van de vraag op het aanbod, dus je zou inderdaad kunnen minen als er teveel energie wordt geproduceerd.” Maar er zijn ook andere manieren voor bedrijven om hun overtollige stroom kwijt te raken. “Je kunt ook vijf wasmachines neerzetten en voor de hele buurt de was doen,” aldus Verdeuzeldonk.
De argumenten tégen minen zijn talrijk, maar het geloof van de miners sterk. Nick zegt dat veel crypto’s die zijn overgegaan op het “proof of stake”-systeem al zijn “weggeëbt”. En hoewel dat volgens hem met Ethereum niet gaat gebeuren, denkt hij wel dat de miners zullen overstappen op een andere crypto als het zover komt. “Ik vind Alephium bijvoorbeeld heel interessant momenteel. Hele kleine coin, staat denk ik op plaats 5500, heeft ook echt een market cap van 7 miljoen. Maar als je kijkt naar de adoptie binnen de mining, is dat heel groot. Al die softwareboeren hebben hem geadopteerd, je kan hem heel goed dualminen, en hij is heel licht in transactie.”
Tijdens Nicks betoog dwaal ik een beetje af en moet ik opeens denken aan de verkoper in mijn favoriete natuurwijnwinkel. Die slaagt er elke keer weer in om me tientallen euro’s te laten betalen voor een fles wijn die bijvoorbeeld naar “stal” smaakt. En als hij het niet doet verzin ik zelf wel weer nieuwe manieren om de aankoop voor mezelf goed te praten. Uiteindelijk is ook cryptominen misschien gewoon het soort hobby dat moeilijk rationeel te verklaren is aan een buitenstaander. Voor wie écht het financiële systeem of het klimaat wil fiksen zijn er volgens mij genoeg opties die minder omslachtig zijn.
Eén van de ventilators die wordt gebruikt om de hitte van de miners tegen te gaan.
Author: David Mullins
Last Updated: 1699968122
Views: 1347
Rating: 4.6 / 5 (34 voted)
Reviews: 96% of readers found this page helpful
Name: David Mullins
Birthday: 1972-05-01
Address: 87548 Powell Square Apt. 098, Hamiltontown, AK 13254
Phone: +4423506559248438
Job: SpaceX Engineer
Hobby: Animation, Drone Flying, Running, Chocolate Making, Mountain Climbing, Tea Brewing, Graphic Design
Introduction: My name is David Mullins, I am a audacious, receptive, spirited, Adventurous, intrepid, proficient, dear person who loves writing and wants to share my knowledge and understanding with you.